Menşe Şahadetnamesi, ihraç konusu eşyanın Akit ülke menşeli olduğunu veya gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılması gerektiğini bildirir belgedir.

Gümrük işlemleri, ülkeler arsında mevcut ticaret anlaşması hükümlerine göre yapılmakta olduğundan, örneğin malın gönderildiği ülkede Tercihli Gümrük Rejiminden yararlanması veya konulan kota sınırlamasının dolup dolmadığının belirlenmesi için gümrüğe gelen malların menşelerinin belirlenmesi gerekir.

İhracatçılar veya kanuni yetkili temsilcileri tarafından düzenlenir; ihracatçı firmanın üyesi bulunduğu Ticaret veya Sanayi Odası ve bazı ülkeler için (genellikle Arap ülkeleri) ayrıca ithalatçı ülkenin konsoloslukları tarafından onaylanır.

Bir ülke topraklarından çıkarılan madenler, üretilen tarım ürünleri, o ülkede doğan ve yetişen canlı hayvanlar ile bunlardan elde edilen ürünler, o ülkede tutulan veya avlanan av hayvanları ile balıklar, o ülke bandırasını taşıyan ve oraya kayıtlı veya tescilli gemilerle çıkarılan balık ve diğer ürünler ile bu ürünlerden bu fabrika gemilerde elde edilen eşya, kara suları dışındaki denizlerin dibinden ya da toprak altından, münhasır işletme hakkına sahip olarak o ülke tarafından çıkarılan maddeler, imal işleminden veya kullanım kalıntılarından elde edilen artıklar, yukarıda sayılan eşyadan ya da hangi aşamada olursa olsun bunların türevlerinden elde edilen tüm eşya, anılan ülke menşeli sayılır.

Eşyanın başka bir ülkede gördüğü değişiklikler ve işlem dolayısıyla o ülke menşeli sayılabilmesi için, bu değişiklik ve işlemler sonunda kıymetinin yüzde yüz oranında artmış bulunması veya tarife pozisyonlarının değişmiş olması veya o ülkede, esaslı değişiklik sayılabilecek önemli bir işçiliğe ve işlemlere tabi tutulması gereklidir.

Düzenlendiği Ülkeler

Aramızdaki özel anlaşmalara istinaden A.TR, EUR.1 ve Form A düzenlenen ülkeler  dışında kalan ve aramızda ticaret ve ödeme anlaşması bulunan ülkelere sevk edilecek eşya için, bu anlaşmalar gereğince Menşe Şahadetnamesi zorunlu olarak aranmaktadır. Ayrıca A.TR ve EUR.1 Sertifikalarının yanında ithalatçı firmalar tarafından Menşe Şahadetnamesi talep edilebilmektedir. Ancak EUR.1 Dolaşım Belgesinin bir menşe ispat belgesi olması nedeniyle aynı anda hem EUR.1 Dolaşım Belgesi hem Menşe Şahadetnamesi düzenlenememektedir.

Düzenlenme Şekli

Menşe Şahadetnamelerinde, aşağıda yazılı bilgiler bulunur:

• Eşyayı gönderenin adı, soyadı ve adresi,
• Alıcısının adı, soyadı ve adresi,
• Kapların marka, numara, cins ve sayıları,
• Eşyanın cinsi ve nev'i, daralı ve saf ağırlıkları ile kıymeti ve yollama şekli,
• Şahadetnameyi veren makamın tasdik şerhi (Tarih, imza ile mühürü veya kaşesi),
• Menşe Şahadetnamesi, eşyanın o memlekette geçirdiği işçilik ve işlemlerden ötürü o memleket menşeli sayılarak verilmiş ise bu hususun etraflı bir şekilde açıklanması.

İthalatçı firma tarafından, Menşe Şahadetnamesinin orijinalinin yanı sıra değişik sayıda kopyası istenebilir.  Bu durumda, istenen kopya sayısına göre en az iki takım Menşe Şahadetnamesi düzenleyerek (2 takım 1 orijinal 1 kopya, 3 takım 1 orijinal 2 kopya kopya vb.),  MEDOS sisteminde kopya olarak düzenlenmesi talep edilen belgeler için "Kopya" seçeneği seçilerek belgeler Oda onayına sunulmalıdır.

Menşe Şahadatnamelerinde Bulunması Gerekli Bilgiler

• Gönderici,
• Alıcı,
• Malın cinsi, özelliği,
• Ambalaj şekli,
• Koli adedi,
• Kolilerin marka ve numarası,
• Malın net ve brüt ağırlığı,
• Malın ünite fiyatı,
• Malın değeri (FOB, CF, CFR vb. ),
• Malın yüklendiği aracın ismi ve hareket tarihi,
• Yükleme limanı veya yükleme yeri
• Mal Türkiyede geçirdiği değişiklik dolayısı ile Türk menşeli sayılıyorsa bu özelliklerin belirtilmesi gerekmektedir.

Ticaret ve Sanayi Odalarınca Yapılacak Tasdik İşlemleri

İhracatçılar veya gümrük beyannamelerini imzalamakla yetkili temsilcileri, bu dolaşım belgesini https://medos.tobb.org.tr adresinden veya kullanmakta oldukları gümrük beyannamesi hazırlama programları vasıtasıyla doldurur ve elektronik ortamda Oda onayına gönderirler. 

Odalar, şahadetnamelerin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip, belgede kayıtlı eşyanın ilgili mevzuat uyarınca beyan edilen ülke menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda, ihracata ait diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli onay işlemlerini tamamlar.

Üzerinde düzeltme ve ilaveler yapılmak istenen menşe şahadetnameleri MEDOS üzerinden onay iptal talebine gönderilir. Oda tarafından onay iptali gerçekleştirilen belgeler gerekli düzeltmeler ve ilaveler yapıldıktan sonra Oda onayına sunularak tekrar onay süreci başlatılır ve Odalar bir önceki paragrafta açıklandığı şekilde belgeyi inceleyerek onay işlemlerini tamamlar.

Menşe Şahadatnamesi Örneği

Menşe Şahadatnamesi örneği için tıklayınız.